راهنمای تعمیر و عیب یابی خودرو | معرفی دیاگ خودرو و شیوه کار با آن

در سال‌های گذشته وقتی یک ماشین خراب می‌شد، تعمیرکاران مجبور بودند برای پیدا کردن ایراد، ساعت‌ها وقت برای باز کردن قطعات مختلف بگذارند. اما خودروهای امروزی به قطعه‌ای کاربردی به نام ECU یا همان کامپیوتر مجهز شده‌اند که ایرادات و اطلاعات قطعات مختلف در آن ذخیره شده و به وسیله‌ای دستگاه دیاگ می‌توان آنها را تحلیل و ایراد ماشین را پیدا کرد. اگر قصد خرید دستگاه دیاگ خودرو را دارید، در کنار ما باشید تا بهترین دیاگ ماشین را معرفی کرده و نحوه کار با دیاگ خودرو را به شما آموزش دهیم.

این روزها هزینه‌های نگهداری خودروهای شخصی بسیار زیاد شده و اگر در زمان درست برای حل مشکلات اقدام نکنید، ممکن است ماشین‌تان خرج زیادی برای شما بتراشد. مشکلات خودرو با عیب یابی قابل تشخیص است و وقتی که با مسائلی مانند ریپ زدن موتور، افزایش مصرف سوخت، مشکل در عوض کردن دنده‌ها، لرزش ماشین، استارت ناقص، روشن شدن چراغ‌های هشدار و … روبه‌رو می‌شوید، زمان دیاگ خودرو خواهد بود. خوشبختانه از ECU یا کامپیوتر در انواع خودروهای امروزی استفاده می‌شود.

دستگاه های دیاگ یا عیب یاب ماشین در دو نوع شخصی و تعمیرگاهی به فروش می‌رسند و هرکدام از آنها بسته به نیاز شما، امکانات متفاوتی را ارائه می‌کنند.

دستگاه دیاگ خودرو چیست؟

دیاگ از کلمه انگلیسی Diagnose به معنی «تشخیص» گرفته شده و دستگاه دیاگ، وسیله‌ای است که با اتصال به کامپیوتر خودرو یا همان ECU می‌تواند اطلاعات ذخیره‌شده در آن را تحلیل کرده و گزارش دقیقی از مشکلات خودرو را ارائه دهد.

اطلاعاتی که در کامپیوتر ماشین ذخیره می‌شود، معمولا به صورت کدهای خطا بر اساس استاندارهای از پیش تعیین‌شده هستند که هرکدام معنا و مفهوم خاص خود را دارند و این دستگاه دیاگ است که می‌تواند اطلاعات را تحلیل کند. ECU خودرو معمولا زیر فرمان یا داشبورد قرار می‌گیرد و یک پورت استاندارد به نام OBD2 دارد.

دیاگ زدن چیست؟

دیاگ زدن در واقع همان فرآیند اتصال دستگاه دیاگ به کامپیوتر خودرو و تحلیل اطلاعات است. این دستگاه‌ها همچنین با اتصال به ECU ماشین می‌توانند قطعات و اجزای مختلف خودرو را تست کنند؛ مدل‌های جدیدتر حتی کارهای دیگری مانند خاموش کردن چراغ چک، تست دود، تایمینگ شمع، فشار گیربکس، تست سنسورها، بررسی دمای آب رادیاتور، بررسی ولتاژها، وضعیت سیستم تهیه و … را هم انجام می‌دهند.

البته، هر شرکت خودروسازی، سیستم عیب‌یابی مخصوص به خود را دارد و معنای کدهای مختلف در ماشین‌های متفاوت یکسان نیست. به همین دلیل هم تعمیرکاربران باید نرم افزارهای مخصوص هر کمپانی را به صورت جداگانه داشته باشند.

برای اینکه بفهمیم اطلاعات چگونه توسط دستگاه دیاگ تحلیل شده و در اختیار تعمیرکار قرار می‌گیرد، لازم است با انواع دستگاه دیاگ خودرو آشنا شویم.

انواع دستگاه دیاگ ماشین

تنوع دستگاه دیاگ ماشین بسیار زیاد است و انواع مختلفی از آن را می‌توان بازار پیدا کرد. با این وجود، این وسایل کاربردی را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد.

دستگاه دیاگ تبلتی

مرسوم‌ترین نوع عیب یاب خودرو که آن را به تعمیرکاران پیشنهاد می‌کنیم، دستگاه دیاگ تبلتی با سیستم عامل اندروید است که به وسیله کانکتور OBD، به صورت مستقیم به کامپیوتر خودرو وصل شده و تمام مشکلات و خطاها را در تبلت نمایش می‌دهد. بسته به مدل دستگاهی که تهیه می‌کنید، این تبلت معمولا توسط هواوی یا لنوو ساخته شده و علاوه بر امکانات معمول اندروید، روی آن می‌توان پکیج‌های نرم افزاری مخصوص برای تشخیص مشکلات کامپیوتر خودروهای خارجی و ایرانی را پیدا کرد.

دستگاه دیاگ وای فای

اگر قصد خرید دستگاه دیاگ شخصی را دارید، مدل وای فای بهترین گزینه خواهد بود؛ این محصولات که توسط کمپانی‌های مخلتفی تولید می‌شوند، معمولا اندازه کوچکی دارند و بعد از نصب روی ECU ماشین، نیازی به جدا کردن آنها نخواهد بود. برای تحلیل اطلاعات هم لازم است نرم افزار مخصوص آن را روی موبایل، لپ تاپ یا کامپیوتر خود نصب کنید تا دیاگ خودرو با موبایل امکان‌پذیر باشد.

دستگاه دیاگ بلوتوثی

مثل مدل وای فای، دیباگر بلوتوثی ماشین هم به صورت بی سیم به ECU متصل می‌شود و برای تحلیل داده‌های آن نیاز به نصب نرم افزار عیب یابی خودرو روی موبایل یا کامپیوتر است. سازگاری عیب یاب های بلوتوثی در مقایسه اب مدل WiFi کمی بالاتر است؛ با این حال، پیش از خرید حتما باید در مورد پشتیبانی آن از ماشین خود مطمئن شوید.

دستگاه دیاگ USB

اگرچه نرم افزارهای موبایل کارایی زیادی دارند، اما برای افرادی که می‌خواهند اطلاعات را روی صفحه بزرگتر لپ تاپ مشاهده کنند، عیب یاب USB خودرو بهترین گزینه خواهد بود. با این دیباگرها، مستقیما می‌توانید اطلاعات را به وسیله نرم افزار مربوطه، روی سیستم خود تحلیل کنید. این دیباگرها معمولا نرم افزار عیب یابی خودرو را هم همراه خود دارند تا کار شما ساده‌تر شود.

دیاگ اسکنر

نوع دیگری از عیب یاب خودرو هم در بازار هست که به اسکنرها معروف هستند. این محصولات معمولا روی خود یک نمایشگر کوچک دارند و گزارشات را مستقیما روی همان صفحه نشان می‌دهند. عمدتا قیمت این محصولات بالاست و بیشتر در تعمیرگاه‌های تخصصی مربوط به برندهای خاص یا نمایندگی‌ها پیدا می‌شود. در کنار نمونه‌های خارجی که بیشتر مناسب خودروهای وارداتی هستند، چندین شرکت ایرانی هم با تولید محصولات اختصاصی، دیباگرهای خود را با منوی فارسی و پشتیبانی از ماشین‌های ساخت داخل به بازار عرضه کرده‌اند تا کار تعمیرکارها ساده‌تر شود.

البته، در اصطلاح بازار، دستگاه های دیاگ دو نوع شرکتی و مولتی برند یا افتر مارکت هم دارند؛ عیب یاب شرکتی، دستگاهی است که توسط خودروساز تولید می‌شود و بیشترین مطابقت و سازگاری را با ماشین‌های آن شرکت دارد؛ مانند دستگاه دیاگ GDS برای خودروهای برندهای کیا و هیوندای. دستگاه های مولتی برند اما همان محصولات سازگار با مدل‌های مختلف خودروها هستند؛ مانند دستگاه دیاگ لانچ.

آموزش دیاگ زدن خودرو

برای عیب یابی خودرو، ابتدا لازم است یکی از دیباگرهای موجود در بازار را متناسب با نیاز خود تهیه کنید. اگر خودرو خارجی داشته باشید، کار شما آسان‌تر خواهد بود چرا که بسیاری از دستگاه‌های محبوب موجود در بازار از اکثر ماشین‌هایی که در حوزه خاورمیانه و آسیای شرقی تولید و به بازار عرضه شده‌اند، پشتیبانی می‌کند. اگر خودرو ایرانی داشته باشید، لازم است پیش از خرید از پشتیبانی آن از ماشین خود مطمئن شوید.

طریقه دیاگ زدن خودرو هم بسیار آسان است؛ بدین منظور، ابتدا لازم است محل ECU یا کامپیوتر ماشین را پیدا کنید. بسته به مدل وسیله نقلیه شما، ایسیو می‌تواند زیر داشبورد، زیر جعبه فرمان یا حتی در مجاورت فیوزهای ماشین باشد. در مرحله بعدی، دستگاه دیاگ را به کامپیوتر ماشین متصل کرده و سپس سوئیج را باز کنید تا برق دستگاه وصل شود. در این مرحله، لازم است نوع خودرو و تنظیمات مربوط به آن از طریق نرم افزار مربوطه، انتخاب کنید؛ سپس دستگاه شروع به خواندن اطلاعات کامپیوتر ماشین می‌کند و اگر در حال دیاگ زدن خودرو با موبایل، تبلت یا کامپیوتر باشید، تمام جزئیات در اختیار شما قرار خواهد گرفت. در صورتی که دستگاه عیب یاب شما اپلیکیشن اختصاصی نداشته باشد، می‌توانید از Carly و Torque به عنوان معروف‌ترین نرم افزارهای عیب یابی خودرو استفاده کنید.

بعد از اتصال صحیح، حالا تمام جزئیات مربوط به سنسورها و عملکرد اجزای مختلف موتور روی موبایل یا دستگاه دیباگر شما نمایش داده می‌شود. بعضی دستگاه‌ها قادرند ایرادات ماشین را با ذکر علت، به صورت دقیق نشان دهند، در حالی که در نرم افزارهایی مانند Toruqe، اطلاعات صرفا به صورت آماری نمایش داده می‌شود و برای تحلیل اعداد آن به دانش فنی نیاز خواهید داشت. اگر خودرو را بعد از اتصال دستگاه دیاگ روشن کنید، اطلاعات مربوطه به صورت زنده نمایش داده خواهد شد.

به علاوه، همراه با برخی دستگاه‌های حرفه‌ای‌تر مانند محصولات رایکار، راهنمای عیب یابی خودرو و آموزش‌های تصویری هم در اختیار کاربران قرار می‌گیرد تا ضمن استفاده راحت‌تر از دستگاه دیاگ، قادر به رفع ایرادات مربوطه نیز باشید.

هزینه دیاگ زدن

همان‌طور که بالاتر نیز گفتیم، دیاگ زدن به معنی اتصال دستگاه دیباگر به ECU ماشین و تحلیل خطاها با نرم افزار مربوطه است تا عیب خودرو مشخص شود؛ در نتیجه زحمت زیادی برای تعمیرکاران ندارد و تاثیری روی عملکرد ماشین نخواهد گذاشت. برخی افراد حتی این کار را به صورت رایگان انجام می‌دهند.

هرچند، اگر یک دستگاه دیاگ شخصی تهیه کنید، دیگر نیازی به پرداخت هزینه‌های مربوطه نخواهد بود و خودتان می‌توانید تعمیرکار ماشین خود باشید.

بهترین دیاگ خودرو

برای انتخاب بهترین دستگاه دیاگ، نخست باید نیاز خود را مشخص کنید. اگر تعمیرکار هستید، حتما باید دیباگری را بخرید که قدرت پردازشی بالاتری دارد و اطلاعات را سریع‌تر استخراج می‌کند. موضوع مهم‌تر اینکه حتما باید نوع خودروهایی که با آنها سروکار دارید را تعیین کنید. برخی افراد با داشتن تعمیرگاه‌های تخصصی، روی محصولات یک برند خاص یا خارجی کار می‌کنند؛ در حالی که بعضی افراد فقط متخصص در تعمیر ماشین‌های ایرانی هستند. در نتیجه، نیازی به پرداخت هزینه‌های بالا نخواهد بود.

مورد دیگری که هنگام خرید دستگاه دیاگ ماشین اهمیت زیادی دارد، قابل حمل بودن یا نبودن آن است. عیب یاب های خودرو قابل حمل، بعضا هزینه بالایی دارند و شاید بیشتر مناسب تعمیرکاران سیار باشند؛ در حالی که دستگاه های ثابت، نیاز افراد داخل تعمیرگاه را برطرف خواهد کرد.

در حال حاضر، محصولات برندهایی مانند iCarsoft ،G-Scan، نگار خودرو، رایکار و .. از بهترین دیاگ های بازار هستند.

خرید ارزانترین دستگاه دیاگ خودرو زمان منطقی است که مطمئن شوید دستگاه مورد نظر با خودرو شما سازگاری کامل دارد؛ در غیر این صورت باید سراغ محصولات کارآمدتر بروید.

مشاهده انواع دستگاه دیاگ در سایت رایکار